Waar denk jij aan als je het Wilhelmus hoort of een liedje van Britney Spears?
Of welk oordeel heb jij bij het horen van de muziek van Metallica of Jan Smit?
Iedereen luistert op een andere manier en hoort andere dingen. Ik zelf bijvoorbeeld luister meteen naar de muziek en moet, als ik de tekst wil horen, me daar echt op focussen.
Anderen daarentegen luisteren meteen naar de tekst, begrijpen elk woord en kunnen de tekst na 2 of 3 keer luisteren vlekkeloos meezingen.
Kijk, dat is een gave die ik niet heb.
Er zijn verschillende manieren van luisteren te onderscheiden.
Soms hangt dat af van de soort muziek die je luistert of op welk tijdstip je luistert. Mij valt altijd op dat er naar klassieke muziek met meer aandacht wordt geluisterd dan naar popmuziek. Dat gaat vaak het ene oor in en het andere weer uit.
Heb jij als je een muziek hoort meteen een oordeel over de muziek en valt er verder niet meer aan te tornen? Dan ben je een evaluerend luisteraar.
Je plakt meteen een etiket op de muziek en that’s it.
Dit is een groep mensen die zegt dat over smaak niet te twisten valt.
Ook is er de analytische luisteraar: deze luistert meteen naar alle muzikale details, bijvoorbeeld het horen van de vorm tot het benoemen van de akkoorden.
Veel mensen denken dat dit alleen besteed is aan profs, maar niets is minder waar. We kunnen allemaal benoemen of de muziek hard of zacht klinkt, welke instrumenten er worden gebruikt en of het tempo langzaam of snel is.
Het is natuurlijk wel zo dat het gros van de mensen het juiste vakjargon niet kennen. Maar als dat nu alles is?
En dan heb je nog een derde vorm van luisteren: het referentie luisteren.
De meest gehoorde uitspraak bij deze groep is: deze muziek doet mij denken aan …….(gebeurtenis, tv programma, plek op de wereld, vul maar in).
Stel: je hoort de vogeltjes dans, hoe luister je dan:
- evaluerend, meteen een stempel erop en klaar.
- Analytisch, je analyseert alles wat er muzikaal gebeurt.
- Of doet de muziek je denken aan ……..
Lukt het je om op een andere manier te luisteren?
Ik persoonlijk vind de vogeltjesdans nogal behoorlijk vervelende muziek, maar toch kan ik er analytisch ernaar luisteren.
- Wat is het geheim van deze muziek?
- Waarom worden zoveel mensen blij van dit stuk?
En dat is de kunst; schakelen tussen verschillende manieren van luisteren.
Kan jij dat ook?
Wat voor een luisteraar ben jij bij onderstaande muziekfragmenten?
Op welke manier luister je het eerst? Kun je eens bewust naar een andere luisterhouding overschakelen en wat levert je dat op?
Ik ben nieuwsgierig naar je reactie!
1 Response to "Wat voor een luisteraar ben jij?"
Ik vind dat je als componist deze drie vormen van luisteren verder kan uitdiepen.
Evaluerend luisteren is misschien de meest begrenzende vorm van luisteren omdat je dan een direct een (voor)oordeel klaar hebt over een bepaald stuk. Toch is een eerste emotie of indruk van een muziekstuk heel waardevol zeker als je het achteraf ook plaatst. Hiermee bedoel ik dat je je verschillende dingen kan afvragen die je als componist, luisteraar en mens juist gemaakt hebben tot wie je nu bent. Je vindt bijvoorbeeld een bepaald stuk oninteressant of lastig om naar te luisteren of juist onroerend. De reden hiervoor achterhalen is interessant om keuzes te maken in je verdere luisterattitude. En het kan bijzonder boeiend zijn om muziek die je absoluut niet aanspreekt toch uit te luisteren en over je heen te laten gaan en je ook af te vragen waarom anderen dit wel appreciëren.
Dat brengt me dan ook naar het analyserend luisteren. Elk muziekstuk dat je beluistert en gaat analyseren op basis van alle muzikale parameters : melodie, harmonie, tempo, ritme, textuur en vorm blijft voor een deel in je systeem hangen en zal bewust of onbewust je vormen als componist omdat je ernaar kan refereren.
Luisteren naar muziek met een referentiekader is ook bijzonder voedend voor ons emotionele brein omdat we als je componeert en bepaalde gevoelens wil verklanken je je kan beroepen op het genre muziekstukken waarin je diezelfde emotie ervoer.
Een tip is dat je een soort lijst opstelt van stukken die voor jou bepaalde emoties weergeven waarop je je kan beroepen in je componeerproces.