Er zijn vele dingen die ik ooit geleerd heb in orkestratie.
Maar het meest waardevolle was mijn eigen studie naar hoe Ravel een wals orkestreerde.
Dit deed hij in een paar verschillende lagen:
– Melodie in de 2e violen
– De bassen op de eerste tel, pizzicato
– De celli spelen op de 1 en 2 tel, arco
– De eerste violen, 2 en 3 tel, ook pizzicato
– En het allerbelangrijkst: De alten spelen een patroon van 3 maten.
Wat een geniale zetting. En dan ook oog voor detail door de celli een patroon van 2 maten te geven, De eerste maat met een staccato noot en de tweede maat met een flageolet.
Dit kun je ook meteen toepassen in je eigen walsen. Het werkt echt!
Natuurlijk even goed kijken hoe de harmonie werkt en welke noten je kiest, maar reken maar dat het een enorme verrijking is.
In deze sound file hoor je bovenstaand fragment voorbij komen, vanaf maat 1.
Wat is jouw beste orkestratie tip voor 2016?
Schrijf het op en we lezen allemaal mee.
Op je muzikale vrijheid,
Marco
6 replies to "De beste orkestratie tip van 2016"
Leuke blog Marco!
Ik dacht dat ik geen tip had. Maar toch, een of twee of – nee meer nog.
Mijn tip,.. kijk ergens in het orkestratieproces naar de losse partijen en probeer je voor te stellen hoe het is om het te spelen. Is dat leuk om te doen. Waar wordt het saai? Kan het gemakkelijker? Levert een moeilijke passage muziek op of alleen moeilijk gedoe?
Ben je als instrumentalist op iemand aan het reageren of ben je alleen je noten aan het spelen. Meer reageren op anderen is meer muziek maken. Maar dat moet je dan wel in je partituur stoppen.
En… als je wilt verrassen met een instrument, laat dat instrument dat een maat of 30 niet spelen zodat het geluid weer nieuw is. Niet veel langer, want dan is de toeter koud oid.
Aller-aller-belangrijkste: Vraag je niet af wie welke noot uit je particel speelt maar vraag je steeds af hoe je deze muzikale boodschap het best kunt laten brengen door dit instrumentarium. Orkestreren is vertalen en niet Google Translate van stemmen.
by ze wee… Die truuk van het patroon van drie maten zorgt ervoor dat het motige van de driekwartsmaat meer tot lijn verheven wordt. En muziek is misschien toch meer lijnen trekken dan punten zetten. In z’n 2e pianoconcert doet hij iets vergelijkbaars (6/8 lijkt 3/4 tot de melodie inzet) https://www.youtube.com/watch?v=p-u6BGAvmFY
Leuk Gijs!
Is er een verschil in klank tussen de 1e en 2e violen? Zou dit patroontje anders klinken met de 1e violen op de melodie?
Ha Arjan,
Het verschil is dat de eerste violen dichter bij het publiek zitten dan tweede en daardoor maak je een akoestisch verschil. Ook het aantal eerste violisten is hoger dan de tweede.
Goeie vraag!
Hi Marco, ter aanvulling nog: door de positionering van de strijkersgroepen zijn de eerste violen ook het meest direct op het publiek gericht, in de conventionele opstelling zitten de tweede dan iets afgedraaid, in sommige opstellingen (tweede violen rechts vd dirigent) spelen de tweede zelfs naar achteren.
So wie so zijn dus de tweede violen, nog los van het kleinere aantal, akoestisch iets gedempter, indirecter. Zelfs denkbaar dat ze zozeer gewend zijn letterlijk “tweede viool te spelen” dat hun aanbod van nature iets bescheidener is… maar dat is heel subtiel en uiteraard makkelijk te veranderen….
In de loop van lang bezig zijn met de materie ben ik er meer en meer toe overgegaan de eerste violen enigszins als prinsjes en prinsesjes te behandelen, immers toch wel de eredivisie…ook door ze bijvoorbeeld soms als dat kan en werkt een aantal maten rust te geven voor een belangrijke inzet, zodat hun “binnenkomst” extra glans krijgt.